لزوم توجه مهندسین ناظر در حین تخریب ساختمان قدیمی به آسیب وارده به دوکش های همسایه مجاور با بازخوانی یک پرونده مرگ خاموش ! ، بازخوانی حادثه برق گرفتگی بالابر در اثر اتصال سیم برق به لزوم نصب فیوز محاظ جان در تابلوی برق مشاعات ، اشاره ای به عملکرد چاه صاعقه و سیم پنجم ، بازخوانی یک پرونده واقعی در خصوص جعل گواهی استاندارد آسانسور و تبعات آن

 

متن پیش روی برگردان فایل صوتی است که به همت گروه نگارش آماده و در اختیار شما قرار گرفته است.

مرجع حقوق مهندسی ایران همیار و همراه جامعه مهندسی ایران

در این جلسه آخرین پرونده مربوط به مرگ خاموش را  بازخوانی و تشریح خواهیم کرد و مباحث تاسیسات مکانیکی از این پس کمرنگ تر خواهند شد. موارد مربوط به ناظر گاز نیز در سفر چهارم و اواخر سفر سوم (همین سفر) تشریح خواهند شد. بیش از 94 پرونده مرگ خاموش وجود دارد که 15 پرونده مهم را با جنبه آموزشی و نکات حقوقی بازخوانی کردیم.

بازخوانی پرونده اول مرگ خاموش !

این پرونده مرگ خاموش مربوط به حادثه ای در زمستان1389 است. در بهار 1388 ساختمانی اسکلت بتنی با 1300 متر مربع زیر بنا در تهران منطقه تهرانپارس در خیابان سراج جواز گرفت و کارگران مشغول تخریب شدند. ناظر این ساختمان تک ناظره بود و متاسفانه  ناظر در مرحله تخریب به ساختمان سر نزده بود. متاسفانه هم اکنون نیز ناظرین به ساختمان در حال تخریب سر نمی زنند که آثار این سر نزدن ها را خواهیم دید. پلاک ضلع شرقی این ساختمان  دارای دودکش سیمانی بود که توسط کارگران کم توجه در حین تخریب ، شکسته شد و به جای تعمیر، روی آن را با ملات پوشاندند و بعدها در تحقیقات نیز اظهار داشتند که ؛ دودکش پر شد!. اصولاً زمانیکه این اتفاق می افتد یا دودکش ساختمان مجاور لق می شود. میبایستی آن را باز نموده و مالک را وادار به خریدن و جایگزین کردن دودکش کرد و سپس بازبینی و تست صورت بگیرد تا اطمینان از عملکرد صحیح دودکش حاصل گردد.

کارگران در ساختمان خیابان سراج بی توجهی کردند و متاسفانه مهندس ناظر هم به قول مرحوم دکتر قالیبافیان کم فروشی کرده و نظارت مستمر خود را که جزء وظایف یک مهندس ناظر می باشد را انجام نداده و به عملیات ساختمانی سر نمی زد. این موضوع که حق الزحمه نظارت  ناچیز و کم است برای سر نزدن  و عدم انجام وظیفه ناظر، بهانه درست و معقول و محکمه پسندی نمیباشد. احتمالاً در ایران خدمات مهندسی از همه جای دنیا ارزانتر است. حتی از هزینه یک نگهبان ساختمان هم کمتر است. با  توجه به همه مسئولیتهای وحشتناکی که دارد.

 

• دودکش خانه همسایه مجاور پوسیده و در زمان تخریب، ضربات تیشه هم به آن اصابت کرده بود. ملک همسایه یک خانه دو طبقه قدیمی بود که در سال 1355 ساخته شده بود (33 سال قبل از حادثه سال1389) . ساختمان قدیمی دیوار باربری داشت که دودکش فرسوده ای از داخل آن رد شده بود. کارگران نادان به این دودکش ضربه زده و آنرا شکسته و روی آن را با ملات پوشانده  و پر کردند. تخریب ها ادامه یافت و سپس به فونداسیون و اجرای سقفها و …. رسید. در زمان سفت کاری یا سقف آخر در زمستان سال1389، همسایه مجاور این ساختمان، بخاری خود را نصب کرد و دودکش آن، همین دودکش مسدود شده بود. پسر جوان صاحب خانه همان روز با مرگ خاموش  و با مسمومیت گاز منواکسید کربن بخاری فوت کرد. پس از اظهار نظر مامورین آتش نشانی در مورد گرفته شدن دودکش، خانواده متوفی به دادسرا شکایت بردند. کارشناس تامین دلیل، اظهار داشت که با توجه به شکسته شدن دودکش، این حادثه مربوط به عملیات ساختمانی ملک مجاور است. کارشناس رسمی دادگستری یک نفره درصد تقصیرها را هم مشخص نمود که این نظریه مورد اعتراض واقع شد و پرونده به کارشناسی سه نفره ارجاع گردید که نظریه این هیات ، منتهی به حکم شد: سازنده 60% و تک ناظر 15% و مجری ذیصلاح 25% تقصیر گرفتند. سازنده در دادگاه برای دفاع از خود گفت: خرابی دودکش همسایه ارتباطی به ساخت و ساز ما ندارد. همسایه گفت:ما 33 سال از این دودکش استفاده کردیم کسی تا کنون نمرده است، بنابراین دیوار را شکافتند و ملاحظه کردند که ملات تازه است و مشخص گردید شکستن دودکش و پر شدن آن ناشی از ساخت و ساز ملک مجاور می باشد.

تجربه جناب مهندس میررضوی در موردی مشابه پرونده اخیر:

 در 114 مورد کار نظارت که از سال 1376(سال اخذ پروانه اشتغال) داشته ام برای بنده هم  همین اتفاق افتاده است.در یکی از این کارها در اوایل دهه 90 در ساختمانی کارگران دودکش را شکستند. یک بار هم در خیابان نظام آباد تهران دیدم دودکش همسایه مجاور ایراد دارد. سازنده می گفت ایراد دودکش، ذاتی است. به ایشان گفتم هر چه هست بر عهده تو سازنده می باشد. دودکش مناسب با اتصالات نر و مادگی تهیه شد و نصب گردید و یک جا که نشتی داشت با رابیتس و گچ گرفته شد. سپس با سنگی که با طناب درون دودکش آویزان شد، مسیر دودکش را تست کردیم. عملکرد مکش دود با دود ناشی از آتش زدن روزنامه هم تست شد. تمام این کارها همه برای همسایه بود. چون می دانستیم چه خطراتی دارد. به سازنده توضیح دادم که اگر همسایه ها بمیرند من و تو را به دادگاه می برند و باید جواب بدهیم. نمیگویند ایراد دودکش از زمان احداث بوده بلکه به پای من و تو می نویسند.

نتیجه اینکه: در لحظه تخریب و گودبرداری مهندس ناظر می بایست لحظه به لحظه در محل پروژه حاضر باشد تا تمام موارد را کنترل نماید.

 

بعد از فوت این جوان (پسر صاحب خانه ضلع شرقی) سازنده 60% و تک ناظر 15% و مجری ذیصلاح 25% تقصیر گرفتند.

 در کارشناسی یک نفره و سه نفره مجری و ناظر گاز را هم خواستند، ولی تبرئه شدند چون توانستند دفاع مناسبی از خود داشته باشند. طبق حادثه مشابه، (در جلسه قبلی 123 توضیح داده شد) کارشناسان رسمی دادگستری ،میتوانستند پای مجری و ناظر گاز را هم به وسط بکشند، ولی مجری و ناظر گاز در دفاع از خود اظهار داشتند که: ایراد بوجود آمده در دودکش همسایه در زمان تخریب بوده و ما مجری و ناظر گاز ساختمان در حال ساخت هستیم.

لازم به یاد آوری  است که مجری و ناظر گاز در پرونده یافت آباد تقصیر گرفتند. در حالی که بایستی اداره گاز تقصیر میگرفت. همانطور که مستحضرید همه جور گزارش کارشناسی وجود دارد. به قول یکی از اساتید کانون کارشناسان:  «به تعداد افراد کارشناس، رویه و اظهار نظر داریم» بنابراین لازم است ناظرین و مجریان گاز به اینگونه مسائل نیز دقت داشته باشند.  این پرونده شباهت زیادی با پرونده جلسه 123 دارد ولی در این پرونده مجری و ناظر گاز تبرئه شدند و توانستند با اقامه دلیل و استدلال و تحصیل دلیل تبرئه شوند. اما توصیه می شود که مجری و ناظر گاز، در زمان تخریب و درکل مراحل ساخت، دودکش خانه همسایه را هم در نظر بگیرند و نسبت به بررسی آنها نیز اقدام کنند.

این آخرین پرونده نظارت گاز و مرگ خاموش است. توجه شود که تک ناظر و هماهنگ کننده و ناظر سازه در کلیه مراحل تخریب ساختمان قدیمی، به آسیبهایی که ممکن است به دودکش همسایه مجاور وارد شود نیز توجه کنند. حتی اگر دودکش آن ذاتاً ایراد داشته باشد باز هم قابل حل است و باید رفع و رجوع شود و دقت شود ملات و مصالح وارد دودکش همسایه نشود. روی دودکش همسایه باید در حین عملیات ساختمانی پوشانده شود.در زمان اجرای داربست و اندود ماسه سیمان، کلاهک دودکش برداشته نشود در غیر اینصورت امکان انسداد دودکش با ملات وجود دارد. ناظر هماهنگ کننده و ناظر گاز باید به مراحل اجرای سیمان کاری توجه ویژه داشته باشند و بعد از سیمان کاری، باز بودن مسیر دود و مکش درست دود در دودکش را تست کنند. ناظر باید این تست را انجام دهد تا از عملکرد دودکش مطمئن شود. در صورت عدم رعایت توسط مالک یا سازنده، ناظر موظف است به سازنده دستور کار بدهد و به شهرداری گزارش نماید و سپس دستور توقف به خاطر عدم رعایت ایمنی در حین کار صادر کند. چون همسایه مجاور مورد تهدید و تعّدی قرار گرفته است. ناظر باید مالک یا سازنده را ملزم به رعایت این موارد نماید. بسیار دیده شده برای سیمان کاری داربست زده اند و ملات سیمان وارد دودکش شده و کارگران سیمانکاری گفته اند «ربطی به ما ندارد.» که این اظهارات رافع مسئولیت نخواهد بود.

 

• پرونده بعدی مربوط به برق گرفتگی در حین احداث ساختمان است .در یکی از روزهای یکشنبه در زمستان 1395 مهندس ناظر برقی از گرگان به دفتر جلسات حقوق مهندسی مراجعه و اظهار نمود در سال قبل در حین احداث ساختمانی که او ناظر برق بوده کارگری در حین کار با بالابر، دچار برق گرفتگی شده و فوت کرده و ناظر برق 20% تقصیر گرفته است. به توصیه ناظر برق مذکور این پرونده را بازخوانی می کنیم.

ناظر برق باید همه مباحث گودبرداری و تخریب و اجرا و سقف و معماری و تاسیسات مکانیک را بداند و در ذهن خود، این حوادث را متناسب با رشته خود معادل سازی کند. کانال حقوق مهندسی مانند یک لغتنامه نیست که واژه ای را در آن جستجو کنیم بلکه باید تمام مباحث آموخته شود.

 

بازخوانی پرونده دوم در خصوص عدم رعایت ایمنی ( برق )

سازنده این ساختمان در گرگان ، در سال 1393 برای  اسکلت بتنی جواز گرفت و در تابستان 1394 در مرحله شروع سفت کاری، کارگران با بالابر مصالح را به طبقات بالا می بردند که به دلیل اتصال برق بالابر با بدنه، یک برق گرفتگی شدید بین پاکت بالابر و  یکی از کارگران اتفاق می افتد. برق شدید تکفاز کارگر را میگیرد و او را پرتاب  میکند وکارگر بعد از انتقال به بیمارستان ، فوت میکند. پزشکی قانونی اظهار داشت این کارگر نارسایی مغزی مادر زادی هم داشته است. از طرف مقصرین حادثه تلاش بسیاری شد که علت فوت، نارسایی مغزی مادرزادی قلمداد شود ولی پزشکی قانونی قبول نکرد و بر این عقیده بود که متوفی 40 سال با این نارسایی زندگی کرده است. چون کارگاه مجهز به برق ایمن نبود ، بنابراین این برق گرفتگی با آن نارسایی، مجموعاً منجر به مرگ متوفی شد. متوفی تقصیر نگرفت چون طبق اظهارات کارشناسان، این کارگر در طبقه پایین مستقر بود. اگر در طبقه بالا بود، شاید تقصیر می گرفت. متوفی در کارشناسی سه نفره هم سهمی از تقصیر نگرفت.

علت برق گرفتگی چه بود؟ از آنجا که اتصال سیمهای برق به بالابر با لنت صورت گرفته بود، این لنت به مرور زمان باز شده و سیم برق به بدنه بالابر متصل شده بود. کارشناسان به ناظر برق گفتند برای اتصال سیم برق باید از ترمینال استفاده کرد، نه لنت. حالا اگر هم با لنت اجرا شده و لنت باز شده، چرا ناظر این موضوع را تذکر نداده است؟ و چرا به ناظر هماهنگ کننده و شهرداری گزارش نکرده؟ به همین دلایل ناظر برق 20 % تقصیر می گیرد و باید تاوان بدهد.  در این پرونده هماهنگ کننده 10% و سازنده 45% و مجری ذیصلاح 25% سهم تقصیر گرفتند.

بعد از اعتراض، پرونده به کارشناسی 5 نفره ارجاع شد. اما چون ناظر برق و هماهنگ کننده بیمه گروهی نظام مهندسی داشتند به پرداخت پول از طریق بیمه امیدوار بودند. ناظر برق به نمایندگی بیمه میهن در نظام مهندسی مراجعه کرد و درخواست کرد که بیمه، پول 20 % سهم تقصیر ناظر را طبق حکم قطعی در زمستان 1395 پرداخت کند. بیمه میهن این موضوع را نپذیرفت و اضهار داشت سقف بیمه اجازه پرداخت نمی دهد چون  بیمه گروهی بوده. در نتیجه ناظر برق تصمیم می گیرد علیه شرکت بیمه طرح شکایت کند اما قبل از آن به یکی از اعضای محترم هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی گرگان شرح ما وقع را گفته بودند ؛که بیمه میهن سهم تقصیر ناظر برق را نمی دهد. بنابراین از طریق وساطت ایشان ، این مبلغ از بیمه میهن اخذ گردید.

نکته مهم این است که نباید اینگونه پرداختها، توصیه ای باشد. باید بیمه نامه مستقل به ناظر داده شود. در این پرونده استثنائاً عضو هیئت مدیره وساطت کرد. در بیمه نامه گروهی، با شکایت سازمان نظام مهندسی به عنوان بیمه گزار، موضوع قابل پیگیری است و سازمان هم معمولاً زیر بار شکایت کردن نمی رود.

 

• در این پرونده آموختیم ناظر برق باید به لنت برق و اتصالات برقی توجه کند. در سفر چهارم پرونده های مربوط به برق زیادی بازخوانی خواهد شد از جمله در کرمانشاه که دو الی سه پرونده حادثه منتهی به مرگ و نقص عضو وجود دارد. توصیه می شود شل بودن لنت برق گزارش شود و دردستور کارها ذکر گردد که اتصال سیمهای برق بوسیله ترمینال انجام گیرد. اگر ناظر برق چنین گزارشی می داد، قطعاً تبرئه میشد. اگر ناظر اشکال اتصال سیمها و شل بودن لنت برق را هم می گفت و این که احتمال دارد به بدنه بالابر بگیرد، را اعلام میکرد و الزام به استفاده از ترمینال هم نمی کرد، برای تبرئه شدنش کافی بود. حتی اگر یک ماه یا بیست روز قبل از حادثه، ناظر برق این موارد را در گزارش خود مینوشت، تبرئه می شد.

برخی می پرسند تعداد دفعاتی که نیاز است به ساختمان سر زده شود چقدر است؟

  در پاسخ باید گفت معلوم نیست. هر مقدار که لازم است، باید چک لیستها را مرتباً در ساختمان کنترل کرد. تمام موارد کنترلی بصورت چک لیست باید در مغز شنونده ، بنشیند تا مورد به مورد آنها را کنترل نماید. با جدول خوانی و چک لیست کاغذی، به دانش حقوق مهندسی ، نمی توان رسید. بلکه با بازخوانی پرونده و توجه به نکات فنی و حقوقی می توان آگاهی در بازدیدهای نظارتی را افزایش داد.

موضوع بعد اجرای فیوز محافظ جان است

که تمام ناظرین برق و هماهنگ کننده و تک ناظره ها همچنین ناظر برق اماکن باید به آن دقت کنند. در تابلو برق مشاعات  یعنی همان تابلو برق کنار درب آپارتمان، جایی که همه کنتورها موجود هستند و مربوط به برق پارکینگ و راه پله و خرپشته و آسانسور و موتورخانه و حیاط است ؛  اجرای فیوز محافظ جان الزامی است.برخی می گویند اگر این فیوز را تعبیه کنیم، به علت برق دزدی آسانسور، این فیوز مدام می پرد و اذیت می کند. لذا برقکاران به خاطر مشکل آسانسور، فیوز محافظ جان را نمی گذارند. در حالی که باید سیستم برق آسانسور اصلاح شود. شرکت سرویس ماهیانه آسانسور موظف است این کار را انجام دهد. اجرای فیوز محافظ جان طبق مقررات ملی ساختمان ضروری است.

 

• در اغلب موتورخانه ها برای تامین فشار آب طبقات بالا، نیاز به پمپ آب است. این پمپ عمر مفید دارد و آب و برق در این پمپ، با هم در ارتباطند و امکان اتصال آب و برق وجود دارد. در این حال آبی که به دوش حمام یا توالت می آید برق دار می شود و فیوز محافظ جان داخل واحد مسکونی ، نمی تواند عمل کند ،چون منشاء اتصالی برق و آب ؛ از برق داخل واحد نیست، بلکه از برق مشاعات و موتورخانه است که فیوز محافظ جان ندارد. شاید همبندی و سیم پنجم کمکی برای رفع این مشکل باشد اما سپر اول، فیوز محافظ جان برق مشاعات است و وجود آن ضروری است.

گاهی بعلت وجود ایراد در آسانسور که غالباً ایراد کنتاکتور است، برخی مجریان اجرای فیوز محافظ جان برق مشاعات را حذف می کنند. در این حالت لازم است ، کنتاکتور مستعمل را تعویض کرد. برخی دیگر معتقدند فیوز محافظ جان در موتورخانه نیاز است ولی در مشاعات نه. و عده ای اعتقاد دارند برای برق آسانسور، فیوز محافظ جان نیاز نیست ولی بقیه مشاعات باید دارای این فیوز باشد. در این حالت آسانسور را به برق همبندی وصل می کنند، که این عمل هم اشتباه است، بلکه باید در ورودی مشاعات، کلید محافظ جان 25-30 میلی آمپر نصب شود.

موضوع بعدی این که، ناظرین برق توجه داشته باشند هنگام پایانکار برای چاه ارت از مالک تعهد بگیرد البته این سفارش؛ توصیه ای است نه الزامی .در جلسه 111 راجع به چاههای ارت توصیه شد که نیاز به کفشور دارند تا هر از گاهی آب ریخته شود که چاه مرطوب بماند و آب به خاک کنار صفحه مسی برسد و برق را از خود رد کند. این موضوع در مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان آمده که چاه ارت هر از گاهی آب داده شود تا خیس بماند . اغلب بهره برداران این کار را نمیکنند. (فعلاً در خصوص این مورد حادثه ای اتفاق نیفتاده است).

در گروه تخصصی برق پیشنهاد شد ناظران برق موقع تائید پایانکار از مالک تعهد کتبی بگیرند که موظف است مطابق مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان هر دو ماه یکبار چاه ارت را تست کند و مرطوب نگه دارد. تست باید صورت بگیرد چون چاه ارت عمر مفید دارد. نمک و ذغال و خاک بنتونیت موجود در پایین چاه و کنار صفحه مسی هستند و چون نمک خاصیت خورندگی دارد، در طول 15 سال مس را می خورد. عمر مفید چاه ارت حداکثر 15 سال است، در حالی که عمر مفید ساختمان حدود 50 سال است. در اینصورت لااقل ناظر برق باید تعهد نامه ای داشته باشد که اگر عمر مفید چاه تمام شد او مسئول نباشد. زیرا آن تعهد نشان می دهد ناظر به مالک تذکر لازم در مورد اینکه باید هر دو ماه یکبار تست چاه ارت را انجام دهد و آنرا مرطوب نگه دارد، را داده است.

بعضی معتقدند چون در مبحث بیست و دوم این موضوع به بهره بردار مربوط است، لذا نیاز نیست ناظر برق در این مورد اقدامی انجام دهد یا تعهدی از مالک بگیرد، اما چون در این خصوص تا کنون حادثه ای صورت نگرفته و رویه ای معلوم نیست به جهت پیشگیری و خلاص شدن ناظر از محکمه در صورت نظریات کارشناسان، توصیه می شود، تعهد نامه از مالک اخذ گردد. در این موارد بهره بردار کننده و مدیر آپارتمان، مسئول اصلی هستند. اما نکته اینجاست که وقتی تا قبل از پایانکار، ناظر می تواند اعمال مدیریت کند پس بهتر است صورتجلسه چاه ارت را هم، مانند صورتجلسه فیوز محافظ جان از مالک بگیرد و این صورتجلسه را بایگانی کند؛ شاید روزی به کار آید.

 

در جلسه صد و یازده 111 اشاره ای به یک پرونده شد. در پرونده نوشهر، سیم برق خیابان قطع شد و روی شیروانی افتاد و به دودکش حلبی گیر کرد و از آن به سقف شیروانی فلزی و سپس کل اسکلت برق دار شد و پیرمرد را برق گرفت و فوت کرد. برای درمان این مشکل، عنوان شد که سیم پنجم و چاه ارت یا صاعقه اجرا شود.

 سوالی به این شکل مطرح است که عملکرد این سیمها چگونه است؟

پاسخ: بعنوان مثال فرض کنید یک شخصی به عنوان سوء قصد، سیم برق را از خانه مجاور به ساختمانی وصل می کند در این حالت همه ساختمان برقدار می شود.  تصور کنید دو سیم موازی برق یکی با مقاومت 2 اهم (حدود مقاومت چاه ارت) و دیگری با مقاومت 1500 اهم (حدود مقاومت بدن انسان – مقاومت خون 500 اهم) موجود است. زمانیکه برق به این دو سیم می رسد مسیر 2 اهم را انتخاب می کند نه 1500 اهم را. و برق به دلیل اختلاف پتانسیل زیاد به سمت سیم با مقاومت  1500 اهمی نمی رود. دلیل انتقال برق متصل شده به اسکلت، به چاه ارت، این است که مقاومت چاه ارت 2 اهم است و برق به کمک سیم پنجم داخل چاه می رود و فرد زیر دوش حمام را برق نمی گیرد. این موضوع مربوط به جلسه 111 است که در اینجا مطرح شد.

• در اینجا لازم است که به سازندگان محترم توصیه ایی داشته باشیم که برای انتخاب شرکت نصاب آسانسور باید دقت کرد که شرکت مذکور، رتبه بندی استاندارد داشته باشد. شرکتهای آسانسور متفرقه ی بسیاری وجود دارند و از قطعات نامرغوب استفاده می کنند و چون نمیتوانند استاندارد بگیرند، بدون اطلاع سازنده گواهی استاندارد را جعل می کنند.

هم اکنون در دادسرای کیفری تهران، باند جعل استاندارد آسانسور محاکمه می شود که بیش از 200 گواهی استاندارد را عین گواهی اصلی آن جعل کرده و فروخته است و کسانی که این گواهی را خریداری کرده اند از جعلی بودن آن اطلاعی نداشتند. این فروشندگان بازاریاب دروغین دارند که اغلب سر ساختمانها می روند و یک کارت و کاتالوگ به سازنده و ناظر می دهند در این صورت لازم است نام و رزومه شرکت را بررسی کرد و این که آیا صلاحیت نصب و اجرا از اداره استاندارد دارند یا نه؟ ممکن است فقط نام شرکتی را در اداره ثبت شرکتها ثبت کرده باشند، اما دارای صلاحیت از سازمان استاندارد نباشند. این شرکتها قطعات از کار افتاده مستعمل بازیافتی یا چینی استفاده می کنند سپس گواهی جعلی استاندارد ارائه می نمایند. خوشبختانه این باند دستگیر شده اما ممکن است باند دیگری تشکیل شود. پرونده ای که بازخوانی می شود مربوط به این موضوع است.

 

بازخوانی پرونده سوم درخصوص لزوم توجه به جعلی بودن گواهی استاندارد آسانسور

در سال 1389 یک سازنده که مهندس معمار  و صاحب پروانه طراحی و نظارت و اجرا  بود؛ یک قرارداد مشارکت در ساخت با مالک زمینی به آدرس تهران خ پیروزی خ شکوفه برای یک ساختمان اسکلت بتنی 8 واحد، 4 طبقه روی همکف که هر واحد حدود 80 متر مربع بود، منعقد می کند. سازنده از سال 1389 شروع به کار کرد و سال 1391 پایانکار گرفت. این ساختمان آسانسور داشت و چون سازنده، واحدها را پیش فروش کرده بود، میخواست سریعاً استاندارد آسانسور را بگیرد. شرکت مجری آسانسور یک شرکت کلاهبردار بود. بازرس آسانسور ایرادات بسیاری عنوان کرد از جمله اینکه: موتور باید تعویض شود، کنتاکتور و کابین ایراد دارد و….

وقتی شرکت مجری آسانسور متوجه شد اوضاع خراب است و از طرفی سازنده ساختمان هم فشار می آورد که نیاز به استاندارد آسانسور دارد تا بابت پیش فروش واحدها جریمه نشود، نزد دلالهای جعل گواهی رفت و یک برگه بازرسی جعلی و گواهی جعلی هولوگرام دار عین اصلی برای این ساختمان خرید و به سازنده ارائه نمود. سازنده هم گواهی را به شهرداری داد و پایانکار گرفت. نقل و انتقالات انجام شد و صاحب زمین و سازنده واحدهایشان را فروختند. ساکنان منازل در 8 واحد آپارتمان مستقر شدند.

 

• ساکنان این واحدها از همان سال 1391 با مشکلات آسانسور مواجه شدند که مدام خراب می شد. مدیر آپارتمان خانمی در طبقه پنجم بود و پا درد داشت. به خاطر خرابی آسانسور مجبور بود مدام از پله ها بالا و پایین برود. لذا مشکل را با سازنده در میان گذاشت. او هم مدعی شد که این آسانسور گواهی استاندارد دارد و از طرفی چون واحد را فروخته ام مشکل آسانسور مربوط به تعمیر و نگهداری ساختمان است. شرکت سرویس ماهیانه آسانسور با بررسی مشکلات آسانسور درخواست گواهی استاندارد را از مدیر آپارتمان کرد تا نسبت به استعلام آن اقدام کند. خانم مدیر به هر شکلی بود کپی گواهی استاندارد را از شهرداری گرفت و به شرکت مذکور ارائه کرد. بعد از استعلام معلوم شد این گواهی جعلی است. مدیر آپارتمان به کمک یک وکیل در دادگاه کیفری علیه چهار نفر شکایت کرد.

سازنده ، به خاطر جعل استاندارد آسانسور ، شرکت مجری آسانسور، شهرداری و اداره استاندارد.

قاضی ایشان را به محکمه احضار کرد. از آنجا که شرکت مجری متواری شده بود رای غیابی برایش صادر گردید. اداره استاندارد تحت فشار دادگاه ،  آسانسور را پلمپ کرد تا استفاده نشود. شهرداری تبرئه شد چون در دفاع از خود اظهار داشت: شخص دیگری گواهی را جعل کرده و شهرداری مقصر نیست. درنتیجه سازنده و شرکت مجری آسانسور درگیر جرم جعل گواهی شدند. مدیر آپارتمان در سال 1393 همزمان با شکایت کیفری، یک شکایت حقوقی با موضوع الزام به پرداخت خسارت صعوبت بالا و پایین رفتن از پله ها (با توجه به زانو درد) و توقف کار آسانسور از سازنده مطرح کرد. مدارک دادگاه کیفری را هم ضمیمه این دادخواست نمود.

 

• با دستور قاضی دادگاه عمومی یا شورای حل اختلاف، یک کارشناس رسمی دادگستری خسارت صعوبت بالا و پایین رفتن از پله ها را روزی 35 هزار تومان تعیین کرد. خوانده پرونده، سازنده بود و آسانسور همچنان پلمپ بود. سازنده وقتی متوجه شد با کنتور روزی 35 هزار تومان و شکایت جعل مواجه است و احتمال حبس نیز وجود دارد از طرفی شرکت مجری آسانسور هم متواری است، مجبور شد با هماهنگی اداره استاندارد پلمپ را باز کند و شرکت دیگری را برای تعمیر و بازسازی و اصلاح بیاورد و با هزینه 16 میلیون تومان تمام مشکلات آسانسور را حل کند تا آسانسور استاندارد بگیرد. در سال 1395 از زمان باز شدن پلمپ آسانسور، هشت ماه طول کشید تا کار بازسازی تمام شود. خانم مدیر از ابتدای 8 ماه هزینه خسارت صعوبت را طبق رای دادگاه از سازنده گرفت که جمعا 8 میلیون تومان شد.

درسی که از این پرونده می گیریم،

این است که،به عنوان سازنده با شرکت صاحب صلاحیت اجرای آسانسور قرارداد ببندیم. چرا که سالها پس از پایانکار، یکی از بهره برداران می تواند به علت جعلی بودن گواهی استاندارد علیه سازنده شکایت کند. در این پرونده، سازنده پول کلان 40 میلیون تومان نیز به خانم مدیر پرداخت کرد تا از شکایت جعل صرف نظر نماید. از آنجا که شرکت مجری متواری شده بود و مشخصاتش جعلی بود و حتی در قرارداد کد ملی نداشت از طرفی سازنده نیز اصل قرارداد را در اختیار نداشت لذا تمام جرم کلاهبرداری بر عهده سازنده افتاد. سازنده مبلغ 64  میلیون تومان ضرر کرد و خسارت داد. اگر سایر واحدها نیز شکایت می کردند می توانستند خسارت بگیرند.

دقت نکردن به گواهی استاندارد آسانسور تبعات سنگینی دارد .